Tranh khắc
Dám "dấn thân" của ông khi ở tuổi 49 (năm 1990). Đâu phải ai cũng biết đến vẻ đẹp của gốm và yêu gốm. Nhiều cơ sở cũng tìm đến xưởng của Nguyễn Trọng Đoan đặt hàng với những yêu cầu khác nhau. Ánh mắt ông lại sáng lên với bao ký ức của chặng đường đầy cam go trong cuộc phiêu du với đất.
Sau ba tháng quần quật làm việc. Nên vội tìm đến nhà để hỏi xem sao. Lại có người nói là đam mê gốm của ông. Coi như tất tật bắt đầu từ bàn trắng tay. Tôi cứ phớt dần. Nhưng khi đem về thì không biết bày vào đâu. Như chân đèn. Một cuộc sống mới đã đến với họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan. Hoặc là cánh cò vút bay trên bầu trời xanh.
Từng đã có lần ông lỡ để lửa bốc cao suýt làm cháy nhà. Và. Gần 20 năm sau đó là dày đặc những chuyến Nguyễn Trọng Đoan đi về các làng quê tìm hiểu đình chùa.
Thật may. Với hơn 100 tác phẩm gốm và điêu khắc từ gốm. Ông có thể khát. Hay một vệt sao đổi ngôi vụt sáng trên màu nâu đất. Có người xin bình gốm của ông về để đựng muối. Những ước mơ sáng tạo đã trỗi dậy trong con người ông.
Đầu năm. Không nản chí. Những giải thưởng tuần tự đến với ông. Đây là tuyển tập sau triển lãm lần thứ hai của ông. Chính nên. Tôi chỉ say mê.
Với những áng mây bồng bềnh. Khuất lấp của những người nhà yêu nhất. Sự đổi đời đã đến với Nguyễn Trọng Đoan kể từ khi ông tổ chức cuộc triển lãm cá nhân chủ nghĩa đầu tiên vào năm 1996. Ông vẫn mải mê sớm hôm đốt lò và vẽ trên bình lọ như một nhu cầu tự thân.
Bấy giờ là vào năm 1971. Tôi đích thực bất thần khi giở đến trang 131 thì bắt gặp những lời tâm can của họa sĩ: "Tôi nghỉ hưu và làm gốm lúc vợ tôi còn đang là quân nhân và hai con trai của tôi còn nhỏ. Nguyễn Trọng Đoan vẫn tiếp kiến vẽ. Nguyễn Trọng Đoan bắt đầu với những nắm đất và day dứt với những nỗi niềm ủ ấp trong lòng.
Đó là một cách thể hiện tấm lòng của ông với những người nhà yêu đã từng cùng ông chịu đựng trong những ngày gian khó nhất trên con đường dựng nghiệp
". Nhưng chỉ hai năm sau thì phát xuất tòng ngũ theo tiếng gọi của đất nước. Khiến ông không thôi trăn trở với câu hỏi: Mình sẽ phải làm gì đây với cựu thu thập được từ hội họa truyền thống của tổ sư bao đời nay. Thấy báo chí đưa tin Nguyễn Trọng Đoan mang tác phẩm đi Mỹ để trưng bày và sẽ ở lại đó sáng tác và làm gốm một thời gian.
Đến nay. Tức thị họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan đã làm mới gốm bằng những hình họa và màu sắc như một cuộc bứt phá ngoạn mục. Ra về. Có lần nhận được một giao kèo làm 500 bức tranh khắc cho khách sạn Sofitel. Với nước và với lửa. Nhưng buồn thì buồn vậy. Nhưng rồi.
Phù điêu. Họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan không ngần ngừ nhiều khi ông quyết định vay hai chỉ vàng để bán đi.
Và có thể suốt đêm chằm chặp nhìn ngọn lửa để biết gốm của mình sẽ ra sao. Lọ. Chính những mẻ hàng trước hết đã đem lại cho mọi người bất ngờ.
Khởi nghiệp với một triệu đồng Có xem cuốn sổ tay chép những bài thơ mang tính nhật ký của họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan mới thấu hiểu sự gan dạ. Hay lại có khi là ánh mắt xao xuyến bên vành nón nghiêng nghiêng. Chỉ vào hình cái lọ sành có viết bài thơ "Vợ tôi".
Khi là một cánh lá rơi. Nghe tôi hỏi chuyện nghề. Lấy tiền xây lò nung gốm và mua vật liệu. Rồi ông đọc cho tôi nghe với một giọng rất vui: " Vợ tôi lo âu muôn phần/ Hết tiền. Vợ ông là người biết chia sẻ cùng chồng con nên không quản lí khi cùng chồng đắp đất xây lò nung gốm ngay trong nhà.
Một sự nghiệp được khẳng định đã bù đắp cho những năm tháng ăn cơm nắm muối vừng và gặm bánh mì.
Ông nhận được nhiều đơn đặt hàng và có những lúc làm không xuể. Cũng qua. Ham muốn làm việc riêng của mình: Làm gốm / Vợ tôi phải lo tuốt / Tôi thương vợ và hai con tôi rất nhiều ". Ông đã học được sao điều từ nghệ thuật dân gian. Một ngôn ngữ gốm mới lạ. Không phải không có lúc người họa sĩ chìm đắm trong nỗi buồn.
Giờ đây. Miếu mạo và các di tích văn hóa. Trên bàn xoay. Ông sẵn sàng nhịn đói để dành tiền mua củi đốt lò.
Thoát nghèo với cái tên "Gốm Đoan" Câu chuyện bắt đầu từ cuộc triển lãm lần thứ nhất mà họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan dự cùng với họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm năm 1990. Ông được điều vào Nam làm lính trinh sát tại mặt trận phía Tây Trường Sơn. Tạo nên sự kinh ngạc về vật phẩm từ đất của Nguyễn Trọng Đoan đã chinh phục người xem.
Đành để dưới… gậm giường! Du khách nước ngoài trước một tác phẩm của Nguyễn Trọng Đoan. Tại cuộc triển lãm này. Để kiếm được đồng tiền không hề dễ dàng.
Lời tri ân cuối sách Họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan đưa cho tôi xem tập sách in một số tác phẩm tiêu biểu mà ông đã sáng tác trong hơn 20 năm qua. Nhưng vì công việc gấp gáp. Tính liệu. Uống nước lã cầm hơi để làm gốm của Nguyễn Trọng Đoan. Lãnh khoản tiền một triệu đồng vào thời khắc ấy. Ông bắt tay vào công việc với những nắm đất sét đầu tiên. Ở đời
Ông giải ngũ vì bị sốt rét nặng và trở lại làm việc tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Trong khi thời kì cứ thế trôi qua. Tâm cảnh người nghệ sĩ không khỏi có lúc rưng rưng. Với những nét đẹp của gốm tinh khiết. Với hội họa. Theo họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan cho biết. Và cũng từ đó.
Ngoại giả. Dựng nghiệp. Đó là những lời rút cục của cuốn sách. Nhưng sẵn sàng dành nước để nhào đất cho thật nhuyễn. Chẻ củi và nhào đất. Cuộc triển lãm đã thêm một lần khẳng định thương hiệu "gốm Đoan". Bà còn giúp ông nhóm lò. Tạo nên một giai điệu như những nốt nhạc giàu âm sắc. Cùng nụ cười giấu kín. Tôi đoán định đến thời điểm này hẳn ông đã về.
Dù rằng cảnh ngộ nghèo khó nhưng Nguyễn Trọng Đoan vẫn rất vui khi được nhào đất. Trong vòng vài tháng phải hoàn thành nên ông đã phải cùng vợ con làm ngày làm đêm hết sức nặng nhọc. Họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan đã không bao giờ quên những điều thiệt thòi. Họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan vẫn là tác giả tranh trên gốm và điêu khắc gốm độc nhất được trao tặng Giải thưởng quốc gia.
Những người đã cùng ông góp phần làm cho thương hiệu gốm Đoan được như ngày bữa nay. Tác phẩm "Voi" (sành) của Nguyễn Trọng Đoan. Hội họa trên mặt cong của gốm nâu đã mang cái tên Đoan từ đó. Ông giở đến trang 43. Không thể cứ ai hoài. Cho dù phải lo kế mưu sinh nhưng họa sĩ Nguyễn Trọng Đoan vẫn mê say sáng tạo không ngừng.
Nguyễn Trọng Đoan trở thành chiến sĩ pháo cao xạ và tranh đấu ròng suốt ba năm ngay trên trận trái đất Hàm Rồng - Thanh Hóa. Tuần tự ra đời những bình. Kể từ đó. Trên cái nền nâu trầm của đất căng mịn là những hình họa vuốt theo độ cong.
Trong gian nhà cấp bốn nhỏ bé của người họa sĩ. Biết được kết quả công việc của mình. Nặn tượng và vẽ lên đất. Không ít tác phẩm của ông đã được đặt làm thành những mặt hàng gốm mỹ thuật ứng dụng vào cuộc sống.
Cả nhà cùng chịu bao khó khăn và phải chịu nhiều thiệt thòi vì tôi không lo được kinh tế cho gia đình. Niềm vui của ông chỉ vẹn tròn sau khi dỡ lò.
Gương mặt họa sĩ thoáng buồn. Thế ra. Thế rồi. Tượng. Nhiều ý tưởng trên gốm đã được tả. Người họa sĩ già nhớ lại: Ông mê gốm và đã được học làm gốm ở trường Mỹ thuật từ năm 1959 đến 1963 (khóa trung cấp trước hết).
Ba năm sau. Chuyến đi của ông không thành bởi những trục trặc chẳng đâu vào đâu. Ông lại đau và thầm nghĩ. Như một cách tả thư họa trên gốm. Một màu nâu thâm trầm và thao thiết. Có lẽ ông khá tâm đắc với những bình lọ được viết những câu thơ về vợ con.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét