“Cấp cứu” cho xuất khẩu nông vui vui sản.

Mai Hương

Theo ông Thắng, việc cần làm là tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp, có thể vài năm đầu nông nghiệp tăng trưởng chậm nhưng sẽ bền vững hơn với sản phẩm làm ra. Tỷ lệ nông sản xuất khẩu bị chối từ và bị liệt vào danh sách phải kiểm soát chặt đẹp tại các nước quá cao khiến việc tiêu thụ nông sản bị ách tắc, giá xuất khẩu bị ép xuống chuẩn y những rào cản kỹ thuật và phòng ngự thương mại.

Vì thế, Bộ công thương nghiệp sẽ tích cực hơn trong việc tham gia thương lượng nhằm bỏ bớt các rào cản không cần thiết. Ông Hải cho rằng, xét về các tiêu chuẩn XK có thể nói tiêu chuẩn của VN thường thấp hơn tiêu chuẩn của đối tác. Bộ Tài chính chủ trì, trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 54 theo thủ tục rút gọn để bổ sung mặt hàng cà phê và các mặt hàng nông sản XK được xác định vào danh mục hỗ trợ, gia hạn thời kì vay tín dụng XK.

Ông Hồ Văn Niên – Phó chủ toạ UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, XK nông phẩm năm nay của tỉnh dự báo sẽ không hoàn tất kế hoạch đề ra. Theo đánh giá của Bộ công thương nghiệp, việc sụt giảm XK một số mặt hàng nông phẩm chủ lực có nhiều nguyên cớ: Nhu cầu của thị trường nhập cảng không tăng, nguồn cung hàng hóa trong nước giảm… "Cả giá và lượng XK hàng nông sản từ đầu năm đến nay luôn thấp hơn so với cùng kỳ, đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến tổng kim ngạch XK nói chung.

Gỡ cách nào? Theo ông Trần Thanh Hải, có thể thấy, XK các mặt hàng nông, thủy sản trong nước luôn trong trạng thái thụ động dẫn đến việc sản lượng và giá XK của VN luôn trong dạng không ổn định. Từ đầu năm đến nay, XK các mặt hàng nông phẩm liên tiếp giảm cả về lượng và giá trị.

Ông Tự cho biết, Chính phủ đã đồng ý gia hạn cho vay tín dụng XK đối với mặt hàng cà phê và một số mặt hàng nông sản XK từ 12 tháng lên 36 tháng. Tuy nhiên, việc đối tác liên tục đưa ra các tiêu chuẩn khe khắt, nhiều khi là không cấp thiết đối với sản phẩm nông sản của VN đã gây khó cho DN của ta.

Hiện, chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm nông phẩm vẫn gây nhiều bức xúc trong tầng lớp, ngăn trở nông sản Việt xâm nhập thị trường thế giới. Theo ông Tự, khó khăn với DN cà phê trong nước là còn phải cạnh tranh với những DN nước ngoài tham dự thu mua cà phê trên thị trường. Nhà băng nhà nước cũng được giao chỉ đạo các tổ chức tín dụng có giải pháp để tương trợ giải quyết khó khăn cho đối tượng kinh doanh cà phê và các mặt hàng nông phẩm XK.

Chuyên gia kinh tế thương nghiệp Phạm Tất Thắng cũng đề xuất, sinh sản nông sản hiện đang báo động mất an toàn, như thủy sản gần bờ thì kiệt, cây trồng vật nuôi thì gặp tình trạng ô nhiễm môi trường, dịch bệnh triền miên, đất đai bạc màu, thiếu nước.

Ngành trồng trỉa cần có những bộ phận phối hợp với Hiệp hội Các DN kinh dinh XK theo dõi chặt chẽ tình hình tiêu thụ và nhu cầu thị trường để khuyến cáo người dân ở các địa phương nên trồng cây gì, nuôi con gì thì mới có thể bán được giá cao.

Thực tế, để gỡ khó cho XK nông phẩm, ngay từ giữa năm các cơ quan quản lý nhà nước đã nghĩ tới phương án cần có “phao cứu trợ” tín dụng đối với một số mặt hàng nông phẩm chủ lực. Chính phủ cũng đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các cơ quan hệ trọng, đánh giá khó khăn, chướng ngại bây giờ đối với từng mặt hàng nông phẩm XK; từ đó xác định đối tượng cụ thể cần tương trợ, đề xuất biện pháp tương trợ thích hợp.

Theo ông Trương Đình Hòe-Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản VN, 8 tháng đầu năm nay XK thủy sản liên tục gặp khó do nguồn nguyên liệu không ổn định, thị trường bị thu hẹp bởi khó khăn về kinh tế nói chung.

Căn nguyên của sự sụt giảm này là do khó khăn chung của nền kinh tế và việc hạn chế tiêu dùng, thêm nữa do điều kiện thời tiết không thuận lợi đã gây ảnh hưởng đến sản lượng thu hoạch"-ông Trần Thanh Hải-Phó Vụ trưởng Vụ Xuất nhập cảng (Bộ Công Thương) cho biết. Giảm cả giá và lượng.

Do đó, nếu sinh sản nông nghiệp tiếp chuyện tăng trưởng theo chiều rộng, nguy cơ ảnh hưởng xấu tới tiêu thụ là khó tránh khỏi. Xuất khẩu hạt điều 7 tháng đầu năm giảm cả về số lượng và giá trị. Chủ tịch Hiệp hội Cà phê- Ca cao Việt Nam (Vicofa), ông Lương Văn Tự cũng nêu thực tiễn: XK cà phê 8 tháng đầu năm giảm do sản lượng cà phê năm nay giảm 20% so với cùng kỳ năm trước.

Đến thời điểm này, duy nhất cao su có lượng xuất khẩu tăng 18,41%; còn lại XK các mặt hàng nông sản khác đều giảm so cùng kỳ như nhân điều giảm 29,51%, thủy sản giảm 12,24%. Tuy nhiên về lâu dài, bà Nguyễn Thị Hồng -Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Bộ NNPTNT cho rằng, VN phải cải thiện chất lượng nông phẩm XK. Chưa năm nào, XK các mặt hàng nông sản của tỉnh khó như năm nay, hầu hết các nhóm hàng đều sụt giảm cả về lượng và kim ngạch so cùng kỳ.

Nên chi, chúng ta cần tập kết hơn nữa vào việc nâng cao chất lượng và thương hiệu cho các mặt hàng nông, thủy sản XK nhằm kiến lập được uy tín lâu dài với đối tác và nâng cao tính cạnh tranh trên trường quốc tế.

Theo ông Niên, khó khăn nhất là ngành thủy sản do vật liệu khan hiếm, nguồn thu mua chỉ đáp ứng được 30-40% nhu cầu, giá bán ra thấp, trong khi đầu vào tăng cao. Ngành hạt điều cũng khó do mất mùa, còn cao su gặp khó do giá giảm cộng với thời tiết không thuận tiện, khiến sản lượng đạt thấp. Ông Trương Thanh Phong - chủ toạ Hiệp hội Lương thực VN (VFA) cho rằng, VN cần xác định lại đích XK nhiều mặt hàng nông phẩm, trong đó có gạo, không chạy theo số lượng, thí dụ với gạo chỉ hạn chế ở mức 6 triệu tấn/năm.

Ngoại giả, việc liên tiếp bị kiện tụng thời kì qua đối với các DN thủy sản cũng đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến kim ngạch XK cũng như thương hiệu các mặt hàng nông phẩm XK nói chung của VN.