Nhưng đến giờ, điều đó có còn không? Rõ ràng chúng ta đã quá lơ là, lơ là trong việc giáo dục con người, để đến bây giờ, cả cộng đồng đang phải gánh chịu hậu quả
Nhưng trên khắp các diễn đàn, người ta đã chứng minh đó là chuyện có thật hẳn hoi, phê duyệt chính những người đã có những hành vi hao hao như anh phục vụ trong bài báo kể lại với bạn bè của mình.
Rằng anh này đang làm nhân viên chạy bàn cho một quán nhậu lẩu dê ở Thủ Đức (TP. Không muốn có một cái nhìn quá bi quan nhưng tôi đang chứng kiến sự sụp đổ ấy mỗi càng ngày càng nhiều lên quanh mình, những quan chức vô cảm, tham nhũng, những viên chức công vụ lợi dụng chức quyền để kiếm lợi, bất chấp toàn bộ, những người dân cày thiệt thà chân chỉ nhất giờ cũng làm vườn hai thửa, bên cho mình ăn và bên bán cho cõi tục.
Một người bán hàng ăn làm đồ ăn bẩn cho khách, khuất mắt mong, ai biết đấy là đâu, nhưng cũng không được, “phải tội chết”.
Ai chết mặc ai. Liệu có còn kịp để chúng ta chống lại nó không. Nên tôi cảm thấy rùng rợn khi đọc những câu chuyện như kiểu của người viên chức phục vụ bàn phấn chấn kể ở trên. Mỗi cá nhân chủ nghĩa là một con ốc bé tí teo trong cả guồng máy khổng lồ của từng lớp, con ốc ấy làm tròn vai trò của nó, giữ đúng trọng trách và nhiệm vụ của nó, guồng máy sẽ quay đều, còn nếu không, bít tất sẽ hư theo phản ứng dây chuyền và sụp đổ.
Còn những cái ác tinh vi hơn có mặt ở khắp nơi, trong những công trình gian dối, trong những xảo thuật lừa nhau để lấy tiền, những cái bẫy dồn người lành vào chỗ chết.
Ba cái từ đơn “phải tội chết” tôi được bà, mẹ răn dạy giản đơn như vậy đấy, nó theo tôi từ khi tôi còn thơ bé, đến lúc trưởng thành, tôi cũng sẽ dạy lại với các con tôi. Tôi vẫn nhớ người Việt mình có một chữ rất hay, đó là “phải tội”, và lối xử sự này, qua nhiều đời đã được nâng lên thành một văn hóa, rất nhân bản và ăn nhằm.
Thế nhưng với các vị khách không chịu bo, hoặc có bo nhưng bần tiện thì anh nhân viên này có cách “xử tội kín” là nhổ nước miếng hoặc đi tiểu vào thức ăn của khách. Một người thầy thuốc bốc thuốc cho bệnh nhân, lợi dụng sự thiếu hiểu biết về y khoa của họ, cho những thứ quàng xiên vào thang thuốc để kiếm tiền, ai biết đâu, nhưng cũng không được, “phải tội chết”.
Tôi đọc xong nhưng không dám tin, tưởng là chuyện “chém gió” cho vui của mấy gã trai rỗi việc mà thôi. Người phục vụ nhổ nước miếng, tiểu vào đồ ăn của khách còn lên mạng huênh hoang khoe như một chiến công. Sự tàn tệ trong văn hóa ứng xử của người với người có nhẽ cũng chỉ đến thế là cùng. Hơn lúc nào hết, chúng ta cảm nhận rõ sự thiếu hụt và trống vắng kinh khủng của lương tâm con người trong đời sống này.
Ấy là cái ác, cái lợt ở mức sơ khai nhất. Một người thợ xây xây cái nhà cho chủ, bị đối không được tử tế lắm, xây giả trá sơ sài cho chủ, không được, “phải tội chết”. Chưa khi này muộn cả nếu những người mẹ người cha thương xuyên nói với con cái mình nhiều hơn về cái “văn hóa phải tội” của người Việt. Thoạt tiên, tôi và có nhẽ cũng nhiều người, cảm thấy ngờ về tính chính xác trong thông tin của bài báo, bởi nó không khởi hành từ ghi nhận thực tiễn trực tiếp kiểu bắt tận tay, day tận trán mà chỉ được viết ra từ một câu chuyện trên diễn đàn voz, do chính một thành viên háo hức kể ra.
Kịp chứ. Cho dù mọi thứ mất đi, thì cái còn lại và trường tồn mãi mãi vẫn phải là lương tâm con người, là những điều tốt đẹp mà mỗi người, trong suốt thế cục mình có thể mang đến cho đồng loại. Biết nói thế nào đây nhỉ. Những chuẩn đạo đức bất thành văn, không một ai chằng buộc vào nhau, cưỡng ép nhau nhưng nó đã như một mạch nước lành, cứ tự thấm vào qua từng đời, từng kiếp.
Những đứa bé, nói với chúng về lương tâm thì thật là mơ hồ và khó hiểu, nhưng nói với chúng, con không được làm thế, “phải tội chết”, nghe mới gần gũi và dung dị nhằm nhò làm sao. Quán nhậu hạ (ảnh minh họa) Đọc xong bài báo có cái tên nguyên văn thế này: “Không được “bo”, nhân viên nhổ nước bọt vào lẩu, đi tiểu vào bia”, có nhẽ ai cũng như ai, thấy ghê tởm, cuồng nộ, bức xúc như khi thình lình bị ai đó gí vào mặt xác một con chuột chết đã trương lên và bốc mùi.
Chấm dứt câu chuyện của mình, anh cho biết: “Ở quán không chỉ có mình em có hành động như vậy mà hầu như ai cũng làm, âu cũng là bài học cho những kẻ dám bỏ tiền đi nhậu mà keo kiệt kẹo không chịu bo cho viên chức”.
HCM), lương thấp, công việc cực nhọc nên bị ức chế, đẵn đợi mong vào tiền “bo” từ việc phục vụ khách.
Cái văn hóa ứng xử “phải tội chết” mà chúng ta được thừa hưởng từ những các thế hệ đi trước đó, là một trong hàng triệu triệu những vân vi lí tí để phối hợp thành cái gọi là “tính người”. Tôi nhớ bà tôi, mẹ tôi vẫn hay nói rằng, việc xấu nào mình làm cho người khác, cho dù người đó không biết, cũng chẳng ai biết cả thì cũng không được làm, vì như thế thì “phải tội chết”.
Kinh rợn khi phải chứng kiến những ti tiện, độc ác và đểu giả sử những rễ cây phình to đang bóp nghẹt, đang hút hết nhựa lành trong đời sống này.
Và khó khăn hơn là việc họ sẽ phải nạm sống thế nào cho con cái nhìn vào, để chúng có niềm tin. Làm sao để giữ được lương tâm của mỗi người không bị những thứ uế tạp của cuộc sống làm cho tối dạ và bốc mùi lên như vậy, nếu mỗi chúng ta không tự gắng lên mà cứu lấy mình?.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét